Uit recent onderzoek van ABN Amro blijkt dat Europese arbeidsmigranten op de Nederlandse arbeidsmarkt een belangrijke rol spelen. De arbeidsmigranten, vooral afkomstig uit Oost-Europa, zijn vooral werkzaam in de agrarische sector, schoonmaak, de industrie, de logistieke sector en de bouw. Omdat het economisch steeds beter gaat in Oost-Europa kiezen steeds minder arbeidsmigranten ervoor om in het buitenland aan de slag te gaan. Ze kunnen de kost nu ook in eigen land verdienen.
Toch zijn er nog circa 400.000 arbeidsmigranten in Nederland werkzaam, waaronder zo’n 250.000 Oost-Europeanen. Echter, tijdens deze coronacrisis blijkt het een kwetsbare groep medewerkers. Op slachterijen en bij fruitkwekerijen werden veel coronabesmettingen vastgesteld bij arbeidsmigranten. Dat komt door de aard van het werk – dicht op elkaar, maar ook door vervoer in te volle bussen en huisvesting die niet altijd coronaproof is.
Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten
Voor minister Koolmees begin mei 2020 het sein om een Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten in te stellen. Dit team, onder leiding van Emile Roemer, moet voorstellen doen om de werk- en leefomstandigheden van arbeidsmigranten te verbeteren. Doel is dat het risico op coronabesmetting voor arbeidsmigranten op de korte termijn afneemt en dat de positie van arbeidsmigranten in Nederland op de langere termijn ook wordt versterkt. Begin juni kwam het Aanjaagteam met haar eerste aanbevelingen.
Aanbevelingen Aanjaagteam
Vijf aanbevelingen van het Aanjaagteam:
- Een complete en actuele registratie van arbeidsmigranten: als onder arbeidsmigranten een uitbraak van het coronavirus plaatsvindt moet snel bron- en contactonderzoek plaatsvinden. Dat kan alleen als van iedereen gegevens bekend en actueel zijn. Zowel inlener, uitzendbureau als huisvester moeten snel relevante gegevens kunnen verstrekken, zo is het voorstel.
- In het woonbeleid moet het uitgangspunt worden dat elke arbeidsmigrant uiteindelijk één eigen slaapkamer heeft (behalve als personen een relatie met elkaar hebben). Het Aanjaagteam erkent echter onmiddellijk dat dit op korte termijn, gezien het woningtekort in Nederland, geen haalbare kaart is. Het alternatief is voorlopig dat maximaal twee arbeidsmigranten gebruikmaken van één slaapkamer waarbij het vereiste van anderhalve meter afstand in acht wordt genomen. Naar schatting is nu slechts 25% van de woningen voor arbeidsmigranten gecertificeerd is door de Stichting Normering Flexwonen (SNF). Op langere termijn moet structureel gekeken worden naar het oplossen van het woningtekort.
- Arbeidsmigranten moeten in de vervoersmiddelen waarin zij worden vervoerd tussen hun huisvestings- en werklocatie, 1,5 meter afstand van elkaar houden. Hendarin Mouselli (partner VRF Advocaten) raadt uitzendbureaus aan naar alternatieven te zoeken voor vervoer per bus. Denk bijvoorbeeld aan fietsen of scooters. “Of maak gebruik van oplossingen zoals die worden toegepast in het OV voor het vervoer van arbeidsmigranten.” Op langere termijn zouden arbeidsmigranten die bij elkaar in huis wonen onder dezelfde huishouding geschaard kunnen worden. Ze mogen dan samen vervoerd worden. Dan is het wel noodzakelijk dat aangetoond kan worden dat arbeidsmigranten langer dan twee weken bij elkaar wonen. In dat kader roept Mouselli uitzenders op om een lijstje van de duur van het verblijf van de arbeidsmigranten per huisvesting te maken. Zo kun je aantonen dat arbeidsmigranten een huishouding vormen en dus samen vervoerd mogen worden.
- De werkplek en andere plaatsen binnen het bedrijf moeten coronaproof zijn. Inleners moeten zorgen voor een veilige werkplek en waar nodig hulpmiddelen voor veilig werk ter beschikking stellen aan werknemers. Uitzendbureaus moeten zich actief opstellen richting inleners over de werkomstandigheden bij de inleners en zich ervan te overtuigen dat de uitzendkrachten veilig kunnen werken.
- Wanneer een arbeidsmigrant in Nederland werkt, is hij/zij verplicht om direct een goede zorgverzekering te hebben. Het uitzendbureau moet ervoor zorgen dat arbeidsmigranten te allen tijde zelf in het bezit zijn van het pasje en de polis van hun zorgverzekering, indien deze door het uitzendbureau wordt geregeld. Voor de langere termijn moet ernaar gestreefd worden dat er een rechtstreekse relatie is tussen verzekerde en zorgverzekeraar.
Wil je arbeidsmigranten werven? Kijk dan eens naar de training Internationaal Searchen.