De impact van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer

Denise Brijan 19 februari 2020 3 min

Categorie: Grensoverschrijdend gedrag

Een gevoel van onschendbaarheid faciliteerde grensoverschrijdend gedrag

Een viertal (oud-)medewerkers vertelde aan het AD wat er speelde op deze afdeling. “Elke dag waren er ruzies en bedreigingen. Er werden mensen weggepest. Om als gelijke gezien te worden, moest je wel meedoen.” De betreffende afdeling was een verkoopdivisie die grootzakelijke contracten verkocht. Deze afdeling was belangrijk voor de organisatie: met ongeveer tien medewerkers behaalden ze een omzet van enkele miljoenen euro’s per jaar. Maar normen en waarden waren op de afdeling verdwenen. Een bron vertelde: “Het was net een klas op de middelbare school. Er waren voortdurend ruzies, er werd getreiterd, mensen werd het leven zuur gemaakt. Bepaalde medewerkers voelden zich gewoon onschendbaar. Maar echt ingegrepen werd er niet.”

“Kijk dat rokje, kijk die reet”

Het grensoverschrijdende gedrag had impact op de afdeling. Zo was een nieuwe medewerkster op de afdeling na zo’n twee weken nooit meer teruggekomen. Een accountmanager was op een dusdanig agressieve manier tegen haar uitgevallen dat ze huilend weg is gelopen. Of een nieuw hoofd HR, dat werd nageroepen dat ze ‘een lekker wijf’ was, vertrok na negen maanden. Het seksueel grensoverschrijdend gedrag ging ver: zo kreeg volgens bronnen van het AD een medewerker op een serieuze, werkgerelateerde vraag het antwoord ‘de klant een pijpbeurt geven en misschien een vinger in de anus en dan komt het wel goed’. Mannelijke werknemers zouden zich in hun kruis laten betasten en in de groepsapp werden pornografische afbeeldingen gedeeld.

Seksuele intimidatie

Eén medewerker van het team dreigde na seks met een vrouwelijke medewerker van een andere afdeling om naaktbeelden van haar te delen met het hele bedrijf. Dit had hij al eerder bij een andere collega gedaan. Van haar gingen de beelden al rond in het bedrijf. Klagen bij de leidinggevenden leidde niet tot ingrijpende veranderingen. De teamleider deed zelfs mee. Toen de situatie uiteindelijk aan het licht kwam, is deze medewerker ontslagen.

Discriminatie

Ook discriminatie kwam voor op deze afdeling. Nieuwsberichten als dat de Anne Frankschool volgens een krant ‘van het gas afgaat’, werd als grap rondgestuurd. En er werd gescholden op bepaalde bevolkingsgroepen. Een leidinggevende sprak medewerkers in de groepsapp consequent aan met ‘zemmers’ (straattaal voor ‘homo’). Er werd veel ‘gegrapt’ over iemands geaardheid of afkomst. Zo werd discriminatie als het ware ‘genormaliseerd’.

Welke acties ondernam Vattenval?

De verkopers werden door de jaren heen meerdere malen aangesproken op hun gedrag. Maar interventies kwamen er niet meteen. De leidinggevende instrueerde medewerkers om ‘minder luidruchtig en agressief aanwezig te zijn’, maar ze moesten hun ‘drive om te scoren’ vooral niet verliezen. Ook gaf de leidinggevende aan dat ‘de sfeer in het team’ behouden moest blijven. Sinds twee jaar vraagt Vattenval in het werktevredenheidsonderzoek specifiek naar ongewenste omgangsvormen als presten, intimidatie en ongewenst gedrag. De organisatie schakelde na een medewerkerspeiling én een officiële klacht een extern onderzoeksbureau in. En toen ging het bedrijf over tot actie.

Het team is ontmanteld en bestaat niet meer. De leiding van de afdeling is vervangen. Een aantal medewerkers heeft een officiële waarschuwing gekregen. Vattenval heeft alle medewerkers van het team verplicht om trainingen op het gebied van sociale veiligheid te volgen. En er is een externe adviseur ingeschakeld om te werken aan een cultuuromslag. Zo zegt Vattenval: “Sociale veiligheid en inclusie staan hoog op de agenda. Veiligheidsthema’s worden bewust bespreekbaar gemaakt en er zijn verplichte trainingen over sociale omgang op het werk.” Zo wil de organisatie voorkomen dat wat in dit team gebeurde ook elders binnen het bedrijf plaats kan vinden. Het grensoverschrijdende gedrag heeft dus uiteindelijk een positieve impact gehad op de bedrijfsvoering van de organisatie.