Een krappe arbeidsmarkt: welke recruiter heeft er niet mee te maken?
De Nederlandse economie draaide als een tierelier de afgelopen jaren. Dit weerspiegelt zich in de situatie op de arbeidsmarkt. Er staan recordaantallen vacatures open en de werkloosheid daalt alsmaar. Nog nooit had Nederland te maken met zo’n krappe arbeidsmarkt. Echter, langzamerhand verschijnen berichten dat de Nederlandse economie afkoelt. Of dit ook meteen verlichting op de arbeidsmarkt betekent, is zeer de vraag. Hoe wordt bepaald of een arbeidsmarkt krap is? En hoe krap is de arbeidsmarkt nu eigenlijk?
De huidige arbeidsmarkt
Eerst wat algemene cijfers over de huidige Nederlandse arbeidsmarkt.
Werkenden en banen
In het tweede kwartaal van 2019 zijn er 8.930 duizend werkenden in Nederland. Dat is bijna 7 op de 10 Nederlanders van 15 tot 75 jaar. Deze bijna 9 miljoen werkenden vervullen gezamenlijk 10.675 duizend banen. In het eerste kwartaal van 2014 waren er nog bijna een miljoen banen minder. Het aantal banen groeit dus hard in de afgelopen jaren.
Vacatures
Doordat medewerkers vervangen moeten worden (vervangingsvraag) en het aantal banen hard groeit (uitbreidingsvraag) ontstaan veel vacatures. Het aantal openstaande vacatures bereikt momenteel recordhoogtes. Zo stonden in het tweede kwartaal van 2019 maar liefst 284 duizend vacatures open.
Werkloosheid
Het aantal werklozen daalt al sinds het eerste kwartaal van 2014, toen er 694 duizend werklozen waren. In het tweede kwartaal van 2019 bedraagt de geregistreerde werkloosheid 305.000. Een ruime halvering dus ten opzichte van de situatie in 2014.
Arbeidsmarkt in 2020
Omdat de economie in 2020 minder hard groeit, stijgt ook het aantal banen minder hard. Er is echter nog steeds sprake van groei van het aantal banen in 2020, zo verwacht het UWV. Het UWV voorspelt verder dat de beroepsbevolking harder groeit dan het aantal banen. Niet iedereen die zich aanbiedt op de arbeidsmarkt zal meteen een baan vinden. Dit betekent dat de werkloosheid weer iets oploopt.
Krappe arbeidsmarkt
Maar je hoeft geen rekenkundig wonder te zijn om te beseffen dat er spanning op de arbeidsmarkt is. Het aanbod aan arbeid is lang niet altijd voldoende om aan de vraag te voldoen. Vacatures worden niet ingevuld of het duurt heel lang om bepaalde vacatures in te vullen.
Momenteel zijn er 93 vacatures op 100 werklozen. Ter vergelijking: in het crisisjaar 2013 waren er slechts 14 vacatures per 100 werklozen!
Spanningsindicator Arbeidsmarkt
In bovenstaande afbeelding is goed te zien hoe vraag (vacatures) en aanbod (werkloze beroepsbevolking) naar elkaar toe kruipen. Het UWV hanteert hiervoor een Spanningsindicator Arbeidsmarkt. Het aantal openstaande vacatures wordt voor deze indicator gedeeld door het aantal personen met een WW-uitkering met een verstreken WW-duur van minder dan een half jaar. Deze grootheden worden gebruikt als benadering van de openstaande vraag en direct beschikbaar aanbod. De Spanningsindicator Arbeidsmarkt kan een getal opleveren tussen 0 en oneindig. Hoe hoger het getal, hoe hoger de spanning op de arbeidsmarkt voor werkgevers. De huidige indicator komt ruim boven 2 uit. Dit levert de kwalificatie ‘krap’ op. Als naar specifieke beroepsgroepen wordt gekeken, dan springt de beroepsgroep ICT eruit. Met een score van ruim 6 is hier sprake van een zeer krappe arbeidsmarkt.
Vier op vijf werkgevers ervaart krappe arbeidsmarkt
Ook uit andere bronnen lijkt dat de arbeidsmarkt in Nederland krap is. Zo gaf 79 procent van de werkgevers in een enquête van werkgeversvereniging AWVN aan last te hebben van een krappe arbeidsmarkt. Werkgevers voelen vooral de krapte in de functiefamilie techniek (51% van de werkgevers), gevolgd door productie (28%) en ICT (27%).
Kwalitatieve schaarste
Bij het bepalen of een arbeidsmarkt krap is draait het zeker niet alleen om het tegen elkaar afzetten van vacatures en werkzoekenden. Zeker, de keuze is voor een werkgever wat minder ruim. Maar, juist in een maatschappij in transitie, speelt ook het fenomeen kwalitatieve schaarste. We bevinden ons (volgens velen) in de vierde industriële revolutie. Technologieën ontwikkelen zich exponentieel in plaats van lineair en zijn veel meer met elkaar verweven. Dit zorgt voor allerlei disruptieve innovaties. Uiteraard heeft dit vergaande gevolgen voor de arbeidsmarkt. Banen verdwijnen of worden geautomatiseerd. Daarnaast ontstaan nieuwe functies en beroepen. Medewerkers moeten hun kennis en kunde daarop aanpassen. Werkgevers stellen hun functie-eisen bij. En dit leidt tot een kwalitatieve mismatch. Er zijn dus wel werkzoekenden, maar zij hebben niet de juiste kennis en vaardigheden. Dat versterkt de krapte op de arbeidsmarkt verder.
Een voorbeeld van een kwalitatieve mismatch:
Volgens het UWV zijn er nog steeds duizenden ICT’ers werkloos. Er is dus zeker aanbod. Dit aanbod sluit echter niet aan op de behoefte van werkgevers. Zij zijn op zoek naar medewerkers die bijvoorbeeld gespecialiseerd zijn in cloud computing, data analytics, security, virtualisatie en Internet of Things.
Kortom door de kwantitatieve en kwalitatieve mismatch heeft vrijwel iedere recruiter te maken met een gebrek aan (voldoende) gekwalificeerde kandidaten.
Recruiters aan zet
Recruiters moeten creatiever worden bij het werven van geschikte medewerkers. Alternatieve doelgroepen overwegen, alternatieve wervingsmiddelen en –kanalen inzetten, aandacht besteden aan de candidate experience en vacatureteksten. En dan is de recruiter zèlf ook nog eens schaars….
Wil jij recruiter worden? Je als recruitmentprofessional verder ontwikkelen, zodat je ook in een krappe arbeidsmarkt voldoende kandidaten werft? Kijk dan zeker eens naar de opleidingsprogramma’s wordrecruiter of recruitment professional.