Het voortgezet onderwijs is er al sinds 2011 mee bekend: de flipped classroom methode. Deze leermethode zien we steeds vaker terug in cursussen, trainingen en andere opleidingen. Maar wat houdt het precies in? Staat een docent of trainer nog voor de klas? Wat zijn de voor- en nadelen? En hoe kan je er mee beginnen? artra ging op onderzoek uit!
De essentie van een flipped classroom is dat de tijd in het klaslokaal zo effectief mogelijk gebruikt wordt. In plaats van gebruikelijke college’s waarbij een docent of trainer zijn best doet om praktijk of theorie over te brengen, worden de rollen omgedraaid. Dat betekent niet dat leerlingen de docent gaan trainen. De les wordt daarentegen wel gebruikt voor discussies, het beantwoorden van vragen, verdieping en verwerkingsopdrachten. Deze manier van leren biedt volop ruimte om gebruik te maken van technische ondersteuning. Zo kan er ter voorbereiding van de les gestudeerd worden door middel van filmpjes. Of kunnen leerlingen in een online document hun vragen stellen voor de les begint. Ook wordt er gebruik gemaakt van podcasts, online presentaties en sharepoints waarin kennis op verschillende manieren gedeeld wordt.
artra heeft de methode van flipping the classroom anderhalf jaar geleden ingevoerd bij het vernieuwen van de Basisopleiding uitzendprofessional (BOU). Trainer Henriette Postma is enthousiast. ‘De rol van trainer verandert enorm. Je bent aan het stimuleren en activeren in plaats van doceren en dat kan best even wennen zijn in het begin. Gelukkig maken we gebruik van een goede voorbereiding. We werken met train-de-trainer-sessies, waarbij de trainers deze nieuwe werkmethode aanleren. Daarna gaan ze, eerst onder begeleiding van een ervaren trainer, zelf aan de slag. De rol van trainer is niet de enige rol die verandert. Ook bij de backoffice vraagt dit om een andere voorbereiding. Zij moeten in de aanloop naar de training de deelnemers voldoende informeren én stimuleren om zich voor te bereiden voor de les. Niet iedereen leert op dezelfde wijze. De ene deelnemer vindt het prettig om zich via e-learning voor te bereiden, de ander leert liever met de klassieke lesmap. Het is belangrijk dat materiaal voorhanden is en deelnemers zelf aan de slag kunnen. Dankzij deze lesmethode wordt de gepresenteerde kennis op verschillende manieren herhaald. Hierdoor wordt het opgeslagen in het langetermijngeheugen en blijft het dus zeker plakken!’
Ieder voordeel heeft zijn nadeel. Naast de vele tijd- en techniekvoordelen vraagt deze leermethode veel commitment van de leerlingen en van de docent. De docent dient heldere instructies te geven zodat iedereen daadwerkelijk in eigen tijd aan de slag kan. Leren in eigen tijd vraagt om discipline en zelfstandigheid van de leerlingen. Dat is niet voor iedereen even makkelijk. Desondanks betekent leren in eigen tijd niet dat dit altijd alleen moet gebeuren. Het is natuurlijk mogelijk om buiten de lestijden om met een groepje samen te komen en de stof door te nemen. Henriette: ’Met de juiste voorbereiding kun je iedere deelnemer actief laten participeren in de les. Er is meer koppeling met de eigen praktijk en daardoor meer interactie. En wat blijkt? Mensen leren niet het meest door theorie te lezen of te verwerken, maar juist door er over te praten en het te koppelen aan hun eigen ervaringen.’ Als het goed gebeurt, met de juiste begeleiding, maak je met de flipped classroom methode de transitie van passief leren naar co-creëren.