Redenen voor internationale studenten om in Nederland te blijven of juist te vertrekken
Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationalisering in onderwijs, onderzocht de redenen voor internationale studenten om in Nederland te blijven. Immers, vijf jaar na afstuderen woont 24% van de internationale studenten nog in Nederland, zo blijkt uit cijfers van Nuffic. Deze kennismigranten zijn hard nodig om vacatures te vervullen die anders (langdurig) op zouden blijven staan.
In het studiejaar 2022-2023 studeerden er meer dan 122.000 internationale studenten aan een Nederlandse hogeschool of universiteit. Hiervan blijft dus een deel na afstuderen in Nederland. Wat zijn de belangrijkste redenen om (voorlopig) in Nederland te blijven? Waar lopen internationale afgestudeerden tegenaan bij het zoeken naar een baan?
Nuffic vroeg het aan zowel blijvende als vertrekkende studenten. Iets minder dan de helft van de respondenten (43%) komt uit de Europese Economische Ruimte (EER; alle EU-landen plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland) en 57% is afkomstig van buiten de EER. De meest voorkomende landen waaruit studenten komen(in aflopende volgorde): Duitsland, Iran, Mexico, India, Bulgarije, de Verenigde Staten van Amerika, Italië, Indonesië, China en Frankrijk waren.
Factoren voor internationale studenten om in Nederland te blijven
De factoren om in Nederland te (willen) blijven zijn te verdelen in drie categorieën: professioneel, maatschappelijk en persoonlijk.
Professionele redenen om te blijven
Carrièremogelijkheden zijn voor 82% van de blijvers een reden om in Nederland te blijven.
Voor 77% van de blijvers is de werk- privé balans die hun baan hen kan bieden belangrijk of zeer belangrijk in de beslissing om te blijven
Dit zijn de twee belangrijkste redenen om voor een baan in Nederland te kiezen. Respondenten gaven echter ook nog andere redenen aan. Ze waarderen het algemene economische klimaat in Nederland (stabiliteit van de baan, arbeidsomstandigheden, pensioen, uitkeringen, enz.). Voor sommigen is het salaris in Nederland hoger dan dat zij in hun thuisland in een vergelijkbare baan zouden verdienen. En ook de mogelijkheden voor zelfverbetering en loopbaanontwikkeling worden genoemd als redenen om te blijven.
Maatschappelijke redenen om te blijven
De kwaliteit van leven in Nederland wordt geprezen. Voor 84% van de blijvers is dit de belangrijkste reden om in Nederland te blijven. Met name studenten van buiten de EER geven dit aan. Zij prijzen bijvoorbeeld het Nederlandse zorgstelsel, het openbaar vervoer en de fietscultuur.
Vooral studenten van buiten de EER noemen ook ‘je veilig, vrij en welkom voelen’ als belangrijke reden om te blijven. Meer dan 70% van de blijvers gaf aan dat veiligheid belangrijk of zeer belangrijk was in de beslissing om te blijven.
Daarnaast zijn studenten zeer positief over de internationale omgeving in Nederland, zoals in de steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Eindhoven en Maastricht. Hierin speelt ook de Engelse taalvaardigheid van de Nederlandse bevolking mee. Dit helpt internationale studenten om zich thuis te voelen.
Persoonlijke redenen om te blijven
En dan de liefde. Een partner hebben in Nederland is uiteraard een belangrijke reden om hier te willen blijven. Maar liefst de helft van de blijvers bleef vanwege de liefde. Dit geldt met name voor studenten uit de EER.
Naast een partner worden vrienden genoemd als belangrijke reden om te blijven. Zo geeft 47% van de blijvers aan dat vrienden en kennissen een belangrijke reden zijn om te blijven.
Redenen voor internationale studenten om Nederland te verlaten
Wil je graag vacatures invullen met internationale studenten, dan is het belangrijk om te weten welke redenen studenten hebben om Nederland te verlaten. Daar kun je dan op inspelen, voor zover mogelijk natuurlijk.
Professionele redenen om weg te gaan
Ruim de helft (51%) van de vertrekkers gaf aan dat het niet vinden van passend werk in Nederland belangrijk of zeer belangrijk was in de beslissing om weg te gaan. Daarnaast geeft bijna een derde van de vertrekkers aan dat de taalbarrière een reden is om te vertrekken. Als werkgever ondersteunen bij het leren van Nederlands kan dit probleem wegnemen, evenals natuurlijk Engels als voertaal op de werkvloer doorvoeren.
Maatschappelijke factoren
Naast het niet kunnen vinden van een passende baan, is het niet kunnen vinden van goede huisvesting een zeer belangrijke reden om niet in Nederland te blijven. Zo geeft 37% van de vertrekkende studenten aan dat ze geen geschikte huisvesting konden vinden en daarom vertrekken. Vooral voor vertrekkers van buiten de EER was het niet vinden van geschikte woonruimte een belangrijkere reden om te vertrekken. Werkgevers die internationale studenten helpen bij het vinden van geschikte woonruimte hebben dus zeker een streepje voor.
Lees ook: Huisvesting kennismigranten is een grote uitdaging
Studenten uit de EER hebben geen verblijfsvergunning nodig (vrij verkeer van personen). Studenten uit niet EER-landen moeten wel een verblijfsvergunning aanvragen. Internationale studenten uit niet EER-landen kunnen na afstuderen de verblijfsvergunning ‘zoekjaar hoogopgeleiden’ aanvragen. Ze krijgen dan een jaar de tijd om een baan te zoeken en zijn gedurende dit jaar vrij om in Nederland te werken (zie ook afbeelding). Ondanks dit, geeft 6 op de 10 aan dat het ontbreken van een verblijfsvergunning de reden was om te vertrekken.
Studenten lopen tegen het feit aan dat het aantal werkgevers die erkend referent zijn voor een verblijfsvergunning (te) beperkt is. Werkgevers die in een aantrekkelijke pool van hoogopgeleide studenten willen vissen doen er dus verstandig aan om erkend referent te worden.
Persoonlijke factoren
Het ontbreken van een sociaal netwerk is voor 3 op de 10 vertrekkers een belangrijke reden om weg te gaan. Voor nog eens 26% van de vertrekkers was het zich niet thuis voelen belangrijk of zeer belangrijk in de beslissing om te vertrekken. Werkgevers moeten dus moeite doen om studenten zich thuis te laten voelen door bijvoorbeeld het organiseren van activiteiten, het toewijzen van een buddy en het versterken van de onderlinge band.
Politiek klimaat
Het huidige politieke klimaat in Nederland nodigt ook minder uit om als internationale student naar Nederland te komen en er te blijven. Zo zou het aantal Engelstalige college’s verminderd moeten worden en is er de roep om de instroom van het aantal internationale studentne te beperken in verband met huisvestingsproblemen.
Denemarken was de afgelopen jaren terughoudend in het aantrekken van internationale studenten. Het land gooit nu echter het roer radicaal om. Denemarken wil nu juist meer buitenlandse studenten aantrekken en creëert daarom extra plekken bij Engelstalige universiteitsopleidingen. De komende vijf jaar komen er 1100 plekken per jaar bij, vanaf 2029 jaarlijks 2500. Internationale studenten worden nu ‘het nieuwe goud’ genoemd.
Volgens Kristian Lauta, decaan van de Universiteit Kopenhagen is het een kwestie van zelfbehoud. “Voor een landje als Denemarken wordt de belangrijkste factor voor onze concurrentiepositie of we voldoende mensen kunnen aantrekken. Daarvoor hebben we meer buitenlandse jongeren nodig. Dat beginnen we in Denemarken eindelijk in te zien.”