In mijn studententijd, de jaren negentig, werkte ik als uitzendkracht. Ik deed van alles. Van orderpicker tot vuilnisman. En van ziekenhuisbedmonteur tot bijrijder en standbouwer. Maar één baantje is me in het bijzonder bijgebleven: ik werkte een aantal maanden bij een bottelarij. Daar werden flessen gevuld met whiskey en likeur (bekende merken). Een baantje waar je kennelijk nogal dorst van kreeg. Althans, als ik keek naar de ‘vaste’ medewerkers. Regelmatig haalden ze een fles uit de rij met flessen op de lopende band, om deze vervolgens aan hun mond te zetten. De fles werd daarna weer teruggeplaatst. Aan het einde van de band werd dan door het detectiesysteem geconstateerd dat de fles niet voldoende gevuld was en deze werd dan opnieuw (geautomatiseerd) aangeboden om te vullen.
Niet echt wenselijk gedrag van deze medewerkers lijkt mij. Maar het leidde er ook toe dat ze regelmatig ‘geen zin’ hadden om te werken. Dan werd de hele machinestraat rücksichtsloos stilgelegd, zogenaamd voor onderhoud. Een persoon ging er dan een beetje aan sleutelen, terwijl de rest een – meestal – alcoholische versnapering nam.
Er waren ook vaak medewerkers ziek. En niet een dagje. Nee, ze lagen er weken of maanden uit, bijvoorbeeld omdat ze heftige ontstekingen kregen na het zich snijden aan een glasscherf. Of wat te denken van de heftruckchauffeur die met pallets vol flessen reed. Hij ‘vergat’ de lift te nemen en kukelde, met pallet flessen en al, twee meter lager van een plateau af.
Heden ten dage zouden we dit echt een giftig werkklimaat noemen. Toen verbaasde ik me er alleen maar over. Hoe kon dit toch allemaal? Waarom greep er niemand in? Twee jaar later viel bij mij het kwartje. Een medestudent had er, op verzoek van de directie, een onderzoek gedaan. Wat bleek? De bottelarij was de meest succesvolle organisatie in referral recruitment ooit.
Op het moment dat er een vacature ontstond droeg een van de medewerkers een vriend, buurman of familielid aan. Iedereen wilde wel werken bij deze bottelarij. Het zullen de gunstige secundaire arbeidsvoorwaarden zijn, neem ik aan…. Hoe dan ook, iedereen kende elkaar. Allemaal vriendjes van elkaar. Dat leidde ertoe dat het giftige werkklimaat bleef bestaan, dat er niemand ingreep.
Referral recruitment is volgens onderzoek de meest effectieve manier om medewerkers te werven. De kwaliteit van referrals is beter, het wervingsproces efficiënter en medewerkers die via referral recruitment binnenkomen zijn sneller ingewerkt en eerder 100% productief. Geen wonder dat heel veel organisaties aan de slag gaan met referral recruitment. Echter, zo leert bovenstaand verhaal, dan moet de basis van de organisatie natuurlijk wel op orde zijn! Een hoog ziekteverzuim, veelvuldige downtime van machines, ongelukken. Bij de bottelarij hadden deze red flags veel eerder tot ingrijpen moeten leiden.
Wil je profiteren van alle voordelen van referral recruitment, vergewis je er dan van dat de werkcultuur in orde is. Dat is sowieso slim, want het kan ook andersom werken: als medewerkers het niet naar hun zin hebben of als er geen binding is met de organisatie, dan zijn ze niet bereid om jou als werkgever bij anderen aan te bevelen. Maar het kan dus ook zijn dat een giftige werkcultuur versterkt wordt. Dat wil je natuurlijk niet.
Tip! Lees ook: 26 tips voor het invoeren van een succesvol referral recruitmentprogramma