Zo herken je de drie vormen van een burn-out

Op de radio hoorde ik dat meer dan de helft van de jongeren in Nederland last heeft van psychische klachten. Zo blijkt uit een onderzoek van de GGD en het RIVM. De zorgwekkende percentages zie je ook terug op de kaart. Zelfs de Algemene Werkgeversvereniging Nederland doet een oproep aan werkgevers voor een krachtige preventie van psychisch verzuim bij medewerkers. Maar hoe herken je een burn-out? En welke vormen bestaan er? In dit artikel gaan we daar dieper op in.

Bron: GGD en RIVM

Wat is een burn-out?

Een burn-out kan ontstaan wanneer je langdurige stressklachten ervaart. Je lichaam raakt uitgeput, je zit constant laag in je energie en de concentratie verdwijnt. Een hoge werkdruk of andere problemen op de werkvloer kunnen daar een reden voor zijn. Het TNO heeft drie factoren in een infographic geschetst. Denk aan de factoren die iemand zelf meemaakt, op het werk en in de maatschappij.

Psychische klachten door werk

Opvallend is dat het CBS de term ‘burn-outklachten’ wil veranderen in ‘psychische klachten door werk’. Een kanttekening op de column: het CBS neemt niet volledig afscheid van deze term, want in publicaties met data van zorginstellingen gebruiken ze dit wel. De reden daarvoor volgens het CBS: ‘’Binnen deze instellingen wordt de term burn-out gebruikt in de data die aangeleverd wordt en dus rapporteert het CBS ook als zodanig.’’

Symptomen van een burn-out

Maar hoe herken je een burn-out? Twijfel je of jouw medewerkers hier last van hebben? Via de Bridge Burn-out indicator krijg je een helder beeld over de situatie. Zijn jouw medewerkers gelukkig op het werk of moet je vroegtijdig ingrijpen om verzuim te voorkomen? Hieronder vind je een overzicht van lichamelijke en psychische symptomen van een burn-out.

Lichamelijk

• Gejaagd gevoel
• Uitputting
• Duizeligheid
• Hyperventilatie
• Hartkloppingen
• Hoofdpijn
• Spierpijn
• Buikpijn
• Slapeloosheid

Psychisch

• Concentratieproblemen
• Besluiteloosheid
• Onzekerheid
• Angst- en paniekklachten
• Oververmoeid
• Makkelijk huilen
• Je ziet op tegen een werkdag
• Prikkelbaar
• Wantrouwend zijn
• Dagelijkse werkzaamheden gaan moeizaam of lukken niet
• Machteloos gevoel alsof je geen grip hebt op jouw situatie

Tip! Lees ook: Burn-out beperken? Het succes van DSM Fit

Welke vormen van een burn-out kennen we?

Herken de drie vormen van een burn-out. Volgens onderzoek bestaan er drie vormen van een burn-out. Om een burn-out te voorkomen is het belangrijk dat je zowel de vorm als de symptomen vroegtijdig herkent.

1. De hectische (frenetic) burn-out

Dit is een burn-out die veel voorkomt. Daarbij werk je harder dan goed voor je is. Je neemt alle taken op je om jezelf van een ‘goede kant’ te laten zien. Presteren is daarbij belangrijk, maar dit blijft vaak uit. Je neemt te veel hooi op je vork en uiteindelijk leiden de werkzaamheden daar ook onder. Zeker in een prestatiegerichte maatschappij is het soms moeilijk om nee te zeggen als jouw agenda al uitpuilt.

2. De under-challenged burn-out

Bij de tweede vorm van een burn-out voel je je ondergewaardeerd, de motivatie daalt naar een nulpunt, waardoor alle energie langzaam wegebt. Mensen die deze vorm van een burn-out hebben voelen zich ondergewaardeerd en verveeld in hun baan. Dit is op te lossen door meer te focussen op de behoefte van de medewerker. Welke uitdaging heeft iemand nodig en hoe kun je dat ondersteunen? Vaak krijgen we een boost als je nieuwe uitdagingen aangaat en nieuwe dingen leert. Dit geeft weer motivatie terug om uit een dagelijkse sleur te komen.

3. De ‘worn-out’

Als laatste een type burn-out, waarbij je je buitengesloten en verwaarloosd voelt. Worn-out betekent letterlijk ‘versleten’ in het Nederlands. Door de dagelijkse werkzaamheden raak je uitgeput. Ook mis je zingeving in je werk. Wanneer je met leuke ideeën komt wordt dit nooit gehoord et cetera. Wanneer dit langdurig speelt, kom je in een vorm van verwaarlozing terecht.

Voorkom een burn-out

Iedereen ervaart weleens stress, maar wanneer je langdurige stressklachten hebt kan dit leiden tot een burn-out. Hoe pak je dat aan?

1. Zorg voor voldoende beweging

Wist je dat bewegen helpt om meer rust in je gedachten te krijgen. Daarnaast maak je tijdens het sporten ook bepaalde stoffen aan, die bewezen bijdragen bij het voorkomen van depressieklachten.

2. Neem voldoende (nacht)rust

Hoe vaak plannen we onze agenda’s helemaal vol? Of kijken we niet goed naar de tijd die een taak in beslag neemt. Met als gevolg stress over een to-dolijst die maar niet afkomt. Tip! Plan voor jezelf ook rustmomenten voor een goede werk- en privébalans.

3. Houd pauzes

Neem op tijd pauzes. Strek dan ook even je benen en blijf niet achter je scherm lunchen.

4. Zingeving zoeken van het werk

Wanneer je weet waar je het voor doet, dan krijg je meer plezier in je werk. Zingeving is een belangrijke factor om die deadlines te verslaan.

5. Bewaak je agenda

Durf ook eens ‘nee’ te zeggen als je agenda al volgepland is. Vaak weten we wel als iets eigenlijk te veel wordt om op te pakken, maar durven we daar niks van te zeggen. Met als gevolg dat je overspoelt raakt door taken, energie verliest en je moeilijk kunt concentreren. Daar heeft niemand wat aan. Dus vraag of iets écht dringend is en/of je kan schuiven met andere taken.

Een gezonde werkdruk begint met zelfkennis, een haalbare planning en het aangeven van duidelijke grenzen. MIND geeft in een flyer ook handige tips om een burn-out te voorkomen.

Hulp nodig?

Worstel je met mentale problemen of maak je je zorgen om iemand? Mind Korrelatie is anoniem, deskundig en gratis bereikbaar. Ga naar de site voor meer informatie over advies en hulp.