Toelatingsstelsel voor uitzendbureaus

In eerste instantie was er sprake van verplichte certificering van uitzendorganisaties. Na forse kritiek van de Raad van State op het voorgestelde certificeringsstelsel heeft de minister het Wetsvoorstel toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (wtta) ingediend. Er komt dus een toelatingsstelsel in plaats van een certficeringsstelsel.

Vanaf 2026 moeten uitzendbureaus toegelaten zijn door de minister. Zijn ze dat niet, dan mogen ze geen arbeidskrachten meer ter beschikking stellen. En inleners mogen geen gebruik meer maken van uitzendorganisaties die niet toegelaten zijn. Uitzendondernemingen moeten aan heel wat eisen en regels (gaan) voldoen. Maar hoe werkt het toelatingsstelsel? En welke gevolgen heeft dit voor jouw onderneming? Wij helpen je hierbij.

Tip! Lees ook: Wetsvoorstel verplichte certificering loopt vertraging op (in dit artikel wordt ingegaan op de kritiek van de Raad van State op het oorspronkelijke voorstel).

Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten

Nog even terug naar de aanleiding van de aangekondigde maatregelen. Vooral rond de ter beschikkingstelling van arbeidsmigranten ging en gaat veel mis. Arbeidsmigranten worden door sommige bureaus onderbetaald, slecht gehuisvest en moeten soms werken onder erbarmelijke arbeidsomstandigheden. Dit was voor het kabinet aanleiding om een speciale commissie, onder leiding van voormalig SP-leider Roemer, in te stellen. Deze commissie bracht in 2020 een aantal adviezen uit op basis waarvan het kabinet nu met concrete maatregelen en het toelatingsstelsel komt.

Tip! Lees ook: Certificeringsstelsel wordt Toelatingsstelsel

Voor wie geldt de toelatingsplicht?

Het kabinet stelt voor om de toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten vanaf 2026 te laten gelden voor alle ondernemingen die in Nederland aan terbeschikkingstelling van arbeid doen als bedoeld in de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi). Hieronder vallen ook uitleners die niet uitzenden, maar uitlenen anders dan in het kader van beroep of bedrijf.

Private inspectie-instellingen

Private inspectie-instellingen gaan periodiek bij uitzendorganisaties controleren of zij voldoen aan de certificeringseisen die nu nog vastgesteld moeten worden (al zijn de contouren wel al duidelijk). Uitleners die zonder toegelaten te zijn toch arbeidskrachten ter beschikking stellen èn inleners die arbeidskrachten inlenen van niet toegelaten uitzenders kunnen een boete van de Arbeidsinspectie krijgen. Dit kan echter, zo stelt de Minister, pas in werking treden als álle uitleners in staat zijn gesteld om een certificaat, en daarmee toelating, te verkrijgen. Dat zal – afhankelijk van de parlementaire behandeling en voortgang van de invoering – vanaf 1 januari 2026 het geval kunnen zijn.

Hoofdlijnen van het toelatingsstelsel

Welke zaken worden er komende tijd opgepakt en waar moeten uitzendondernemers rekening mee houden in het kader van deze verplichte certificering?

• De Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi) wordt aangepast. Het wordt voor alle uitleners van arbeidskrachten verboden om zonder toegelaten te zijn arbeidskrachten in Nederland uit te lenen.
• In het wetsvoorstel wordt de verplichting om toegelaten te zijn niet beperkt tot alleen uitzendbureaus die arbeidsmigranten tewerkstellen. De toelatingsplicht zal gelden voor alle ondernemingen die in Nederland aan terbeschikkingstelling van arbeid doen als bedoeld in de Waadi. Bovendien gaat deze verplichting ook gelden voor buitenlandse uitleners.
• De aanpassing van de Waadi richt zich niet alleen op uitzenders. Het wordt voor alle inleners verboden om zaken te doen met niet-gecertificeerde en toegelaten uitleners. In een campagne zullen inleners daarop gewezen worden. Inleners kunnen straks zelf kosteloos in een openbaar register controleren of de uitlener met wie zij willen samenwerken, in het bezit is van een certificaat.
• Om in aanmerking te komen voor toelating moeten uitleners voldoen aan vastgestelde normen over o.a. de juiste beloning en arbeidsvoorwaarden, gezond en veilig werk, kwalitatief goede huisvesting en afdracht van loonheffing en omzetbelasting. Het normenkader van de SNA gaat als basis dienen voor het bepalen of een uitlener toegelaten wordt.
• Als onderdeel van het certificeringsstelsel wordt ook een verplichting voor het voldoen van een waarborgsom opgenomen van €100.000. Dat hoeft volgen het overgangsrecht niet, als:
  • Je als uitlener vier jaar onafgebroken in het handelsregister bent ingeschreven en
  • Je ten tijde van indiening van de aanvraag tot toelating een niet ouder dan drie maanden zijnde verklaring van de Belastingdienst verstrekt waaruit blijkt dat de rechtspersoon of onderneming op het moment van de afgifte van de verklaring de verschuldigde omzetbelasting, loonbelasting, premie voor de volksverzekeringen, premies voor de werknemersverzekeringen en inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet heeft voldaan of afgedragen.
• Uitzendondernemers moeten een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) indienen.
• De Arbeidsinspectie zal toezicht houden op de verplichtingen voor in- en uitleners. 

SNA-keurmerk als startpunt

Als het toelatingsstelsel wordt ingevoerd zullen de ervaringen die opgedaan zijn met het SNA-keurmerk benut worden. Het SNA-keurmerk biedt dus een startpunt, maar zal aangevuld worden met onder andere de aanbevelingen van het Aanjaagteam.

Tip! Lees ook: Loopt jouw SNA-keurmerk gevaar?

En nu?

Naar verwachting zal de wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (wtta) vanaf 1 januari 2025 gaan gelden en wordt een toelatingsstelsel geintroduceerd. Vanaf 1 januari 2026 moet je dan als uitzendorganisatie toegelaten zijn. In aanloop naar de inwerkingtreding van de toelatingsplicht per 1 januari 2026 worden uitleners gestimuleerd om vóór 1 juli 2025 een toelating aan te vragen en zich te laten inspecteren. Een inspectie-instelling bepaalt vervolgens of je voldoet aan het normenkader. Dit normenkader wordt momenteel door het Ministerie SZW, samen met de sociale partners (waaronder ABU en NBBU), nader uitgewerkt.

Wil je op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom de wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief.